Sluiting zwembad De Waterlinie

Stel je voor: je bouwt een gloednieuw zwembad, je opent feestelijk de deuren en een maand later krijg je de last te sluiten. Dat overkwam het bestuur van de Stichting zwembad De Waterlinie in Culemborg op 23 februari 2016.

Vanwege mijn kennis van de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz) voel ik mij geroepen om mijn gedachten hierover de vrije loop te laten. Ik ben mij bewust van mijn beperkingen. Ik kan enkel maar afgaan op de berichtgeving in de media. Bovendien roepen mijn gedachten alleen maar vragen op, vragen die ik niet kan beantwoorden. Maar toch, ik wil mijn gedachten kwijt. Die vormen een pleidooi voor goed ondernemerschap.

De media

De sluiting heeft in de media veel aandacht gekregen. Onder meer het Algemeen Dagblad, De Gelderlander, Omroep Gelderland, Nu.nl, De Telegraaf en Hart van Nederland hebben over de sluiting bericht.

Voorgeschiedenis

Omroep Gelderland bericht onder meer over de voorgeschiedenis. Die begint in 2011 bij het toenmalige zwembad De Meer. Als blijkt dat de gemeente Culemborg moet bezuinigen op het zwembad De Meer, spreekt het college in november 2011 de voorkeur uit voor een zogenaamd 2521-zwembad. Het bericht van Omroep Gelderland wekt de indruk dat deze voorkeur de meest voordelige variant betreft. Het 2521-concept wordt gepresenteerd als efficiënt, modern en multifunctioneel. De voorkeur leidt tot voors en tegens. Uiteindelijk hakt de gemeenteraad medio 2014 de knoop door: nieuwbouw volgens het 2521-concept. Na allerlei politieke strubbelingen binnen de gemeente Culemborg wordt in maart 2015 de eerste paal geslagen. Eind 2015 is het zwembad klaar en op 18 januari 2016 gaat het bad open. Tot zover in een notendop de voorgeschiedenis.

Het concept 2521 – gewoon zwemmen

Het gloednieuwe zwembad De Waterlinie is gebaseerd op het zogenaamde ‘concept 2521 – gewoon zwemmen’. De nieuwbouw wordt gerealiseerd door Burgland Bouw. Op diens website vind je uitleg over het genoemde concept. Kortheidshalve verwijs ik daarnaar.

Overigens is het concept 2521 eerder toegepast in Alblasserdam. In het begin hadden ze ook daar te maken met problemen. Ik verwijs naar het artikel van Omroep Gelderland.

Sluiting

Op 23 februari 2016 moet het bad sluiten. Op last van de provincie Gelderland (de provincies zijn wettelijk belast met de uitvoering van de Whvbz en het houden van toezicht). Als reden van de sluiting melden de media: ‘ernstige risico’s voor de volksgezondheid’. Op haar website doet de provincie mededeling van de sluiting. Kortheidshalve verwijs is daarnaar.

Welke problemen

Hoezo ernstige risico’s voor de volksgezondheid? Wat is er dan aan de hand bij zwembad De Waterlinie? De media noemen de volgende problemen:

  • gevaar voor beknelling door beweegbare bodem (verdrinkingsgevaar)
  • er is geen ontheffing verleend voor de bodem
  • de kwaliteit van het zwemwater is niet getest (jeukklachten en huiduitslag)
  • bouwtekeningen moesten van de provincie worden aangepast, omdat ze niet voldeden aan de veiligheidseisen en dat is niet gebeurd

Omroep Gelderland meldt nog een vijfde probleem: van de opening is (in strijd met de Whvbz) geen melding gedaan bij de provincie.

Reactie gemeente Culemborg

In een reactie laat de gemeente Culemborg op haar website weten de ontwikkelingen op de voet te volgen, niet alleen vanuit de verantwoordelijkheid als subsidieverstrekker, maar ook vanwege de verantwoordelijkheid voor de volksgezondheid en veiligheid van de inwoners. Verder rekent de gemeente erop dat het stichtingsbestuur in overleg met de toezichthouder (de provincie dus) snel de juiste stappen zet om het zwembad zo snel mogelijk weer te kunnen openen.

Reactie bestuursvoorzitter Stichting zwembad De Waterlinie

Aan Omroep Gelderland laat de bestuursvoorzitter van de Stichting zwembad De Waterlinie weten:

We hadden zelf al geconcludeerd dat het zwemwater niet goed was. Er was sprake van technische problemen met de beweegbare bodem en de scheidingswand. Maar het bestuur ziet dit als aanloopproblemen.

Volgens de bestuursvoorzitter heeft het bestuur er zelf voor gekozen om de deuren van het zwembad te sluiten, nog voor het bezoek van de provinciale inspectie.

Vele vragen

De berichten in de media en de reacties van de gemeente en de bestuursvoorzitter roepen vele vragen op:

  • waarom zijn de bouwtekeningen niet aangepast?
  • waarom heeft het stichtingsbestuur als exploitant bij de provincie geen melding gedaan van de opening?
  • waarom heeft de exploitant van het zwembad de kwaliteit van het zwemwater niet getest?
  • waarom is geen ontheffing verleend voor de bodem?
  • wat is de rol van de gemeente als subsidieverstrekker?
  • is de gemeente ook eigenaar van het zwembad, en zo ja, welke rol heeft de gemeente in die hoedanigheid gespeeld?
  • waarom hebben betrokken overheden niet tijdens de bouw van het zwembad ingegrepen? De bouwtekeningen voldeden immers niet aan de veiligheidseisen en voor de bodem ontbrak een vergunning
  • welke argumenten heeft het gemeentebestuur ten grondslag gelegd aan de voorkeur en uiteindelijk de keuze voor 2521? In hoeverre hebben de (bezuinigings)perikelen rond het voormalige zwembad De Meer in de besluitvorming een rol gespeeld?
  • is bij de bouw ook de bouwregelgeving in acht genomen?
  • klopt het concept 2521 nog wel, nu in Alblasserdam ook al problemen waren met dat concept?
  • is er sprake van kinderziektes, of misschien wel van domme pech?
  • …
  • …

Ook iets positiefs

Gelukkig valt er ook iets positiefs te melden. Allereerst dat het stichtingsbestuur van zwembad De Waterlinie op eigen initiatief het zwembad heeft gesloten. Bovendien informeert het bestuur dagelijks via de website van zwembad De Waterlinie met updates over de stand van zaken. Dat siert het bestuur. Dat schept vertrouwen. Verder is positief dat de provincie Gelderland in haar rol als toezichthouder er als een bok op een haverkist bovenop zat. Dat kon ook niet anders. De bouwtekeningen klopten niet en de verplichte melding ontbrak ook. De argwaan moet bij de provincie zijn toegenomen. Vier weken na opening nam de provincie actie. Ook dat schept vertrouwen.

Hoe nu verder?

Juridische procedures

Tja, het zal je maar overkomen. Hoe ga je als stichtingsbestuur hiermee om? Je verzetten tegen de sluiting door juridische procedures op te starten? De overheid heeft toch een bevel tot sluiting gegeven. Dat sluitingsbevel is een besluit waar je bezwaar tegen kunt maken. Huur je dan maar een jurist in en laat je de juridische molen van alle mogelijke procedures draaien? Wil je de noodzakelijke vragen aan de orde gesteld zien: was de sluiting terecht of niet terecht? En zo nee, heb je als stichtingsbestuur recht op schadevergoeding?

Nu ben ik zelf jurist en de verleiding is groot. Toch zou dit mijn reactie niet zijn. Procedures zouden volgens mij geen enkele zin hebben, al was het alleen maar omdat het stichtingsbestuur zelf al de verantwoordelijkheid heeft genomen door op eigen initiatief het zwembad te sluiten. Zie het bericht van Omroep Gelderland. Bovendien bieden juridische procedures geen oplossing. Dat zwembad moet zo snel mogelijk open.

Plan van aanpak

De Gelderlander meldt dat het stichtingsbestuur met een plan van aanpak komt om de problemen op te lossen. Daar doet het bestuur verstandig aan.

Goed ondernemerschap

Tot zover mijn gedachten over de sluiting van zwembad De Waterlinie. Aan het begin van dit blog-artikel heb ik aangekondigd te willen pleiten voor goed ondernemerschap. Daarover het volgende.

Baden en zwemmen brengen risico’s met zich, risico’s op ziekte, letsel en verdrinking. Ook houders van badinrichtingen lopen risico’s. Zij moeten rekening houden met aansprakelijkheidsstellingen, handhavingsmaatregelen (zoals sluiting in het geval van zwembad De Waterlinie), gerechtelijke procedures bij de burgerlijke rechter en bij de strafrechter, financiële risico’s en imagoschade.

Gelukkig is er regelgeving waarmee deze risico’s kunnen worden ingedamd. Het lijkt dus zo eenvoudig. Als we ons allen aan de regelgeving houden, dan is er niets aan de hand. Hoe gemakkelijk kan het zijn. Maar de praktijk is mensenwerk en dus weerbarstiger.

Dan lijken er twee problemen. Ofwel we zijn met zijn allen niet of onvoldoende op de hoogte van de regelgeving waar we aan moeten voldoen. Ofwel we zijn wel voldoende op de hoogte van de regelgeving, maar laten we ons leiden door andere belangen of motieven.

Als we niet of onvoldoende op de hoogte zijn van de regelgeving, moet de regelgeving nog maar eens voor het voetlicht worden gebracht. Maar als we ons laten leiden door andere belangen, dan ben ik bang dat geen enkele regelgeving effect zal hebben.

Hoewel… het gaat goed zolang het niet fout gaat. Gaat het een keer fout (en dat moment komt vroeg of laat onherroepelijk; echt, het gaat een keer fout), tja, dan moet je op de blaren zitten. Wie niet luisteren wil, moet voelen.

Mijn vraag: moet je dat willen? Moet je als exploitant willen, dat je constant op de rand van de afgrond loopt? Ga je werkelijk zitten wachten op ziektes, letsel, verdrinking? Ga je werkelijk zitten wachten op claims en gedoe met gerechtelijke procedures bij de burgerlijke rechter en de strafrechter? Ga je werkelijk erop zitten wachten dat je verplicht wordt schade te vergoeden? Aardige financiële strop, je had je centen wel beter kunnen besteden. En dan al die negatieve publiciteit en imagoschade, neem je dat op de koop toe?

Volgens mij heb je als exploitant hart voor je bedrijf en wil je niets liever dan dat je gasten met veel plezier en ontspanning genieten van heerlijke uren in je zwembad, sauna of wellness. Die supertevreden gasten krijg je. Die krijg je door risico’s zoveel mogelijk te beperken, liefst te voorkomen. En natuurlijk wil je ook je kansen pakken. Dat vraagt om grondige kennis en naleving van de verplichtingen waar je wettelijk aan hebt te voldoen. Dat vraagt ook om creativiteit om slim gebruik te maken van de mogelijkheden die de regelgeving wel degelijk te bieden heeft. Dat is, wat ik noem, goed ondernemerschap.

Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook in de zwembadbranche. Juridisch gedoe vormt daarvoor niet het recept. Het recept is goed ondernemerschap.