De komende blog-artikelen zal ik wijden aan algemene voorwaarden. Alle artikelen draaien om het centrale thema, namelijk: de wettelijke plicht van de gebruiker van algemene voorwaarden om zijn wederpartij te informeren.

In het voorliggende artikel zal ik bij deze informatieplicht enkele uitgangspunten schetsen. In volgende artikelen zal ik specifiek ingaan op de verschillende manieren waarop de gebruikers van algemene voorwaarden zijn wederpartij moet informeren.

Uitgangspunten

 

Toon initiatief en informeer

Gebruik jij algemene voorwaarden? Dan verwacht de wetgever van jou dat jij initiatief toont en actief je wederpartij informeert. Ik zal dit toelichten.

Overeenkomsten komen tot stand doordat de wil van contractpartijen overeenstemmen. Wilsovereenstemming, zegt het Burgerlijk Wetboek (BW). Dus als een klant van jou wilt dat jij voor hem een opdracht uitvoert en jij wilt dat ook, dan komt er een overeenkomst van opdracht tot stand. Als jij wilt dat jouw boek wordt gekocht en iemand wilt jouw boek kopen, dan komt er een koopovereenkomst tot stand.

Zo is het ook met algemene voorwaarden. Wat jij wilt, is dat jouw algemene voorwaarden van toepassing zijn op die ene opdracht met klant A, en ook op die ene koopovereenkomst met klant B. Wat jij wilt, is dat jouw algemene voorwaarden onderdeel gaan vormen van de overeenkomst.

Maar dan zul je wel initiatief moeten nemen en je wederpartij actief moeten informeren. Dit uitgangspunt is wettelijk vastgelegd. Je vindt het in artikel 6:233, onder b, BW. Volgens die bepaling moet de gebruiker aan de wederpartij een redelijke mogelijkheid bieden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Daarbij rust de bewijslast op de gebruiker.

Informeren waarover?

Je zult dus initiatief moeten nemen en je wederpartij actief moeten informeren. Maar waarover informeer je de wederpartij? Wat zeg je dan tegen hem? Zeg je enkel maar dat jij algemene voorwaarden hebt? Zo van: “Ik heb algemene voorwaarden, zie mijn website – punt.”? Nee, dat ga je niet redden. Dat soort informatie is niet voldoende om je algemene voorwaarden van toepassing te krijgen op die ene opdracht.

Wat jij tegen je wederpartij zegt, is dat je jouw algemene voorwaarden van toepassing verklaart op de overeenkomst. Je zegt dus tegen je klant: “Klant, ik ga met jou deze overeenkomst aan, maar wel onder het beding dat mijn algemene voorwaarden van toepassing zijn.” Alleen dan worden de algemene voorwaarden onderdeel van de overeenkomst.

Acceptatie wederpartij

Moet de wederpartij de algemene voorwaarden accepteren? Ja, de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden moet immers worden overeengekomen. En overeenkomen betekent wilsovereenstemming. De wet gaat echter uit van een snelle gebondenheid. Niet vereist is dat de wederpartij de inhoud van de algemene voorwaarden kent. Voldoende is dat de wederpartij de algemene voorwaarden als geheel heeft aanvaard.

Wanneer informeren?

Op welk moment moet je de wederpartij informeren? Kun je bijvoorbeeld zeggen: ik ga een workshop geven en tegen het einde van de workshop ga ik mijn algemene voorwaarden van toepassing verklaren, bijvoorbeeld omdat ik mijn betalingscondities wil toepassen op een paar niet betalende deelnemers? Ik noem maar wat.

Nee, dat kun je niet zeggen. Je kunt de algemene voorwaarden niet van toepassing verklaren als de overeenkomst al tot stand is gekomen. Je zult de wederpartij zo vroeg mogelijk moeten informeren, uiterlijk bij de totstandkoming van de overeenkomst.

Veel ondernemers verklaren hun algemene voorwaarden ook van toepassing op offertes en aanbiedingen. Dat betekent dat je al op het moment van het uitbrengen van je offerte of het doen van je aanbieding je wederpartij moet informeren over je algemene voorwaarden, dus moet zeggen dat je algemene voorwaarden van toepassing zijn op de offerte of de aanbieding.

Hoe informeren?

Hierboven heb ik gewezen op het wettelijk uitgangspunt van artikel 6:233 BW. Volgens dat uitgangspunt moet de gebruiker zijn wederpartij een redelijke mogelijkheid bieden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. De vraag is hoe de gebruiker dat moet doen. Artikel 6:234 BW geeft antwoord op die vraag. Als uitwerking van artikel 6:233 schetst artikel 6:234 een aantal manieren waarop jij als gebruiker jouw klant moet informeren. Op al deze manieren kom ik in volgende blog-artikelen nader te spreken.

Sanctie: vernietigbaarheid

Wat zijn de gevolgen als je niet of niet op juiste wijze informeert? De wet legt een behoorlijke sanctie op. Bedingen in algemene voorwaarden kunnen dan worden vernietigd.

Vernietiging kan geschieden door de rechter, maar ook door de wederpartij. Een simpele verklaring is al genoeg.

Het effect van de vernietiging is dat de algemene voorwaarden niet meer geldig zijn, eigenlijk geacht worden nooit geldig te zijn geweest. Anders gezegd: jij als gebruiker kan geen beroep doen op je algemene voorwaarden. Onder omstandigheden kan zelfs een verplichting tot schadevergoeding bestaan. En dat zijn dingen die je niet wilt.

Conclusie

Wat jij wilt, is dat jouw algemene voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst die je aangaat met je klant. Dat bereik je niet met de enkele gedachte van ‘ik heb algemene voorwaarden, dus zullen ze wel van toepassing zijn en kan ik er een beroep op doen’. Dat bereik je wel als je tegen de klant zegt dat je de overeenkomst alleen aangaat als jouw algemene voorwaarden van toepassing zijn. Dit uitgangspunt is wettelijk vastgelegd in artikel 6:233 BW: de gebruiker moet zijn wederpartij een redelijke mogelijkheid bieden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen.

Dus: gebruik jij algemene voorwaarden? Neem dan initiatief en informeer je klant.